Πώς Να Γράψεις Ποίηση- 10+1 Συμβουλές

I have never started a poem yet whose end I knew. Writing a poem is discovering.

Robert Frost

Σίγουρα θα έχεις ακούσει πολλές φορές ότι όταν κάποιος γράφει ποίηση η έμπνευση απλά του χτυπάει την πόρτα σε ανύποπτες στιγμές. Και είναι εν μέρη αλήθεια. Η έμπνευση όντως κρύβεται στα πιο ανορθόδοξα και πεζά σημεία: σε μια πολυκατοικία, σε μια βόλτα στο πάρκο ακόμα και σε μια συνηθισμένη διαδρομή λεωφορείου (ναι έχω ποίημα για αυτό!-δες το εδώ). Όμως για να αρχίσει κάποιος να γράφει, να χρησιμοποιεί την έμπνευσή του/της και να την βάζει σε λέξεις, το να περιμένει από τις Μούσες για επιφοίτηση είναι ίσως Ομηρικά ονειρικό. Σίγουρα μια θεόπνευστη αύρα μπορεί να βοηθάει κάποιους αλλά η συγγραφή και η έμπνευση είναι αποτέλεσμα κόπου, αφοσίωσης και συνέπειας. Πάμε να δούμε πως μπορεί κανείς να ξεκινήσει να γράφει ποίηση και να διατηρήσει τη συνέπεια που χρειάζεται για να μπορέσει να βάλει τις σκόρπιες σκέψεις σε ποιητικό λόγο.

Πως να ξεκινήσεις να γράφεις ποίηση.

1. Μη φοβάσαι να γράψεις

You don’t start out writing good stuff. You start out writing crap and thinking it’s good stuff, and then gradually you get better at it.

Octavia E. Butler

Ξέρεις ποιός είναι ο πιό συνηθισμένος λόγος για τον οποίο κάποιος δεν ξεκινάει να γράφει; Ο φόβος! Σωστά διάβασες, ο φόβος. Δεν είναι η έλλειψη χρόνου ή όρεξης, είναι η φοβία πως αυτό που θα γράψεις δεν είναι αρκετά καλό. Σύμφωνα με τον Jerry Jenkins, συγγραφέα 21 Best-Seller και μέντορα νέων συγγραφέων, ο φόβος είναι το μοναδικό εμπόδιο ανάμεσα σε εσένα και στην πρώτη σου συγγραφική απόπειρα. Είναι ο λόγος για τον οποίο πολλοί συγγραφείς έχουν μείνει χρόνια πίσω (ανάμεσά τους κι εγώ) ή δεν ξεκίνησαν να γράφουν ποτέ. 

Τα καλά νέα; Αυτός ο φόβος είναι που θα σε πάει μπροστά και που θα κάνει την ποίησή σου να ξεχωρίσει. Είναι καλύτερο να φοβάσαι πως δεν είσαι αρκετά καλός/καλή παρά να θεωρείς ότι είσαι καλύτερος από ότι πραγματικά είσαι. Ξεκίνα να γράφεις τώρα, τι έχεις να χάσεις;

2. Όταν έχεις συναισθηματική φόρτιση, γράψε

Get it down. Take chances. It may be bad, but it’s the only way you can do anything really good.

William Faulkner

Τα καλύτερά μου ποιήματα τα δημιούργησα τις φορές που ήμουν συναισθηματικά φορτισμένη. Σαν τα συναισθήματα να ήθελαν απεγνωσμένα μια διέξοδο και έγω να τους την έδινα με την ποίηση. Είναι όμως κα αμέτρητες οι φορές που εσωτερίκευσα τα συναισθήματά μου αντί να τα χρησιμοποιήσω για να γράψω. Και έτσι έχασα πολλά ποιήματα που θα μπορούσα να είχα γράψει. Μάθε από τα δικά μου λάθη! Πάρε τα πιο δυνατά σου συναισθήματα, ανακάλεσέ τα στη μνήμη σου, φέρ’τα στο προσκήνιο και διοχέτευσέ τα στη γραφή σου. Αγκάλιασε τα συναισθήματά σου, αποδέξου τα όταν σε κατακλύζουν άφησέ τα να οδηγήσουν την γραφή σου. Έτσι θα έχεις ποιητικά κείμενα πολύ δυνατά που θα μιλούν από την ψυχή σου.

3. Άσε τις σκέψεις να κυλήσουν ελεύθερα-διόρθωσε μετά

Ignore that critic camped out on your shoulder and whispering in your ear.

Jerry Jenkins

Πάρε λοιπόν αυτά τα συναισθήματα που έχτισες και ξεκίνα να γράφεις συνεχόμενα. Μη σταματάς, επικεντρώσου στο πως ένιωθες. Στη δημιουργική γραφή η τεχνική αυτή ονομάζεται ελεύθερη γραφή. Γράψε ασταμάτητα μέχρι να γεμίσεις δύο σελίδες- μπρος πίσω- χωρίς να αφήσεις τη φωνή στο κεφάλι σου να κάνει διορθώσεις. Μπορεί να ακούγεται πολύ αλλά θα σου βγει πολύ εύκολα- εμπιστεύσου με! Μόλις ολοκληρώσεις τις σελίδες σου θα νιώσεις μια υπέροχη απελευθέρωση και μια γαλήνη. Αφου τελειώσεις με τις σελίδες σου άφησέ τες στην άκρη για 1-2 ημέρες. 

Πως να δημιουργήσεις ποιητική δομή

4. Ξεκίνα να δομείς το ποίημά σου

Αφού περάσουν 2 ημέρες από την άσκηση ελεύθερης γραφής πιάσε ξανά στα χέρια τις σελίδες σου. Ήρθε η ώρα να χτίσεις το ποίημα σου! Με καθαρό και κριτικό μάτι ξεκίνα να σβήνεις όλες τις επιπλέον λέξεις. Σίγουρα θα ήσουν πολύ περιγραφική/περιγραφικός. Αφαίρεσε άρθρα, ρήματα ακόμα και ουσιαστικά και επίθετα που νιώθεις ότι περισσεύουν. Να έχεις στο μυαλό σου μια κεντρική ιδέα από αυτά που έχεις γράψει και να διαγράψεις ότι δεν είναι σχετικό! Στην ποίηση γράφοντας λιγότερα, λες περισσότερα. Σημασία δεν έχει η ποσότητα αλλά η ποιότητα. Κλισέ, το ξέρω, μα είναι αλήθεια. Στόχος να σου μείνουν τόσες λέξεις που να καλύπτουν το πολύ το μπροστά μέρος μιας σελίδας και να περιέχουν νόημα δύο σελίδων.

5. Μη δένεσαι με λέξεις

When your story is ready for rewrite, cut it to the bone. Get rid of every ounce of excess fat. This is going to hurt; revising a story down to the bare essentials is always a little like murdering children, but it must be done.

Stephen King

Όταν γράφουμε ερωτευόμαστε τις ιδέες μας. Είναι όμως σημαντικό να μπορούμε να αποσυνδεθούμε από αυτόν τον δεσμό και να είμαστε λίγο πιο αυστηροί με τον εαυτό μας. Το ξέρω η λέξη “ανερυθρίαστα” ακούγεται πολύ ωραία. Μήπως όμως δεν ταιριάζει με το γενικότερο αίσθημα και νόημα του ποιητικού σου κειμένου; Αφαίρεσε οτιδήποτε είναι πολύ περιγραφικό. Μην επαναλαμβάνεσαι. Και τέλος, μην ανησυχείς, το ποίημά σου θα βγει πολύ όμορφο κι ας μην έχει όλες αυτές τις πομπώδεις λέξεις! Να ξέρεις ότι κι εγώ έχω πέσει σε αυτή την παγίδα του συναισθηματικού δεσμού με τις λέξεις και είμαι εδώ να σε βοηθήσω εάν χρειάζεσαι καθοδήγηση. Στείλε μου ένα μήνυμα!

6. Show, Don’t Tell

So the writer who breeds more words than he needs, is making a chore for the reader who reads

Dr. Seuss

Μια άλλη συχνή παγίδα είναι αυτή της υπερβολικής περιγραφής συναισθημάτων, σκέψεων και εικόνων. Αυτό το λάθος για εμένα ήταν το πιο δύσκολο να ξε-μάθω, κυρίως επειδή δεν καταλάβαινα πότε το έκανα! Με τη βοήθεια της μέντορός μου όμως Δρ Λιάνας Σακελλίου συνειδητοποίησα πως να δείχνω με την γραφή μου αυτό που θέλω και όχι απλώς να το λέω. Παράδειγμα από ένα ποίημά μου: 

Everywhere around me pain.
A bed, and on it a body drained of life.
It’s him.
The hospital. I don’t like this place; it’s filled with death and sadness.
Disease

Εδώ απλώς γράφω τη λέξη pain. Αυτό δεν δίνει στον αναγνώστη την ευκαιρία να νιώσει τον πόνο και να ταυτιστεί, απλώς διαβάζει τη λέξη. Πως άλλαξα τη στροφή για να δείξω το συναίσθημα:

A bed.
A body drained of life.
Eyes shut, mouth rumbling sounds.
It smells like you.
It isn’t you.
Disease.

Αφαίρεσα τη λέξη pain και έφτιαξα εικόνες με τις λέξεις για να δείξω στον αναγνώστη το αίσθημα του πόνου.

7. Κόλλησες; Σταμάτα!

Έχεις κάνει τις διορθώσεις σου, έχεις μειώσει το κείμενο σου, έχεις αφαιρέσει όλες τις επιπλέον λέξεις, δείχνεις το συναίσθημα και δεν το λες απλώς. Θα έπρεπε να νιώθεις τέλεια κι όμως κάτι δεν σου αρέσει. Νιώθεις ότι κάτι λείπει, πως κάτι δεν είναι σωστό. Κάθεσαι επί ένα δεκάλεπτο και κοιτάς τη σελίδα, σπας το κεφάλι σου να βρεις τι δεν πάει καλά.Έχεις κολλήσει. Συμβαίνει και στους καλύτερους.

Απομακρύνσου από το γραπτό σου! Πάτα μια παύση στο μυαλό σου, σήκω, βγες μια βόλτα. Δώσε χρόνο και χώρο στον εαυτό σου να ηρεμήσει και να μπει ξανά στο δημιουργικό κύκλο. Σου προτείνω να μην κοιτάξεις το ποίημά σου για μια μέρα. Αφού περάσουν αυτές οι 24 ώρες κάθισε, πάρε το γραπτό σου και αναπόσπαστα, για 25 περίπου λεπτά, ασχολήσου με αυτό. Θα δεις πως θα μπορέσεις πολύ πιο εύκολα να εντοπίσεις αυτό που σου έλειπε και να ολοκληρώσεις το ποίημά σου. Πως νιώθεις;

Η γραφή είναι απόλαυση!

8. Γράψε λίγο κάθε μέρα

Start writing, no matter what. The water does not flow until the faucet is turned on.

Louis L’Amour

Σου άρεσε η διαδικασία της συγγραφής; Ένιωσες ενδυνάμωση και πίστη στις ικανότητές σου; Ίσως να μην νιώθεις σίγουρος/σίγουρη ακόμα για τις συγγραφικές σου ικανότητες και είναι απόλυτα λογικό! Το σημαντικό είναι να συνεχίσεις να γράφεις. Το έχω ξαναπεί στο άρθρο για το Nano Wrimo εδώ  και το ξαναλέω. Ο μοναδικός τρόπος για να πας το συγγραφικό σου ταλέντο στα ύψη είναι να διατηρήσεις μια συνέπεια στη συγγραφή.

Βρες ένα χρονικό διάστημα μέσα στην ημέρα που θα το αφιερώνεις αναπόσπαστα στο να γράφεις. Στην αρχή θα είναι δύσκολο, ίσως να σκεφτείς να τα παρατήσεις, “τι πειράζει αν δεν γράψω μια μέρα;”. Μια ημέρα δεν πειράζει, θα πειράξει όμως αν γινει δύο, τρεις και φτάσεις έτσι πίσω στο μηδέν. Πρόσεξε δε λέω να αυτομαστιγώνεσαι κάθε φορά που δεν γράφεις κάτι. Ίσα ίσα. Απλώς αν έχεις μια ώρα την ημέρα που ξέρεις τόσο εσύ, όσο και ο περίγυρός σου, ότι είναι αφιερωμένη στην συγγραφή θα σε βοηθήσει ώστε να την βάλεις στην καθημερινότητα σου σαν αναπόσπαστο κομμάτι της. Κανείς δεν έγινε συγγραφέας με το να μην γράφει.

9. Μη στοχεύεις στην τελειότητα- γράψε κάτι που να σε ικανοποιεί

If I waited for perfection, I would never write a word.

Margaret Atwood

Το τέλειο δεν υπάρχει. Αν υπήρχε το αντικειμενικά τέλειο ποίημα δεν θα υπήρχαν τόσοι και τόσες ποιητές και ποιήτριες. Ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός, έχει διαφορετικά γούστα και ερεθίσματα. Γι’αυτό υπάρχουν και τόσα είδη ποίησης, γι’αυτό φιλόλογοι απανταχού παλεύουν ποιός θα ερμηνεύσει καλύτερα αυτό ή εκείνο το ποίημα. Για παράδειγμα, λατρεύω την ποίηση της Mina Loy. Θεωρώ ότι καταφέρνει να προσεγγίσει το θέμα της καταπιεσμένης γυναικείας σεξουαλικότητας με έναν πολύ ρεαλιστικό μερικές φορές κυνικό τρόπο. Αυτός ακριβώς όμως είναι και ο λόγος που δέχθηκε δριμεία κριτική και παρέμεινε στην αφάνεια για πολλά χρόνια. Που θέλω να καταλήξω; Γράψε με την ψυχή σου, δέσε το είναι σου στο χαρτί, ρίξε τα συναισθήματά σου και άφησέ τα να σε οδηγήσουν. Να είσαι σίγουρη/σίγουρος ότι το αποτέλεσμα θα σε ανταμείψει.

10. Πριν γράψεις, διάβασε

The greatest part of a writer’s time is spent in reading, in order to write. A man will turn over half a library to make a book.

Samuel Johnson

Μοιάζει αυτονόητο κι όμως δεν είναι! Για να γράψεις καλή ποίηση- και γενικότερα καλά κείμενα- είναι απαραίτητο να διαβάζεις. Δες πως γράφουν γνωστοί συγγραφείς, μελέτησε τον τρόπο γραφής τους. Διάβασε ποίηση, πεζό λόγο και κριτικές αναλύσεις. Για να γράψεις ποίηση πρέπει να μπεις στη νοοτροπία του ποιητή, να καταλάβεις τι γράφει και γιατί. Ποιά είναι τα υποβόσκοντα νοήματα της ποίησής του; Γιατί χρησιμοποίησε μια συγκεκριμένη λέξη; 

Η αγαπημένες μου σελίδες για ποιητικές αναλύσεις είναι αυτή του David Fawbert που αφορά την ποίηση του Seamus Heaney και Mina Loy: Navigating The Avant-Garde μια σελίδα αφιερωμένη στην ποίηση της Mina Loy. Φυσικά δεν χρειάζεται να πας και πολύ μακριά γιατί στο Write my Mind θα βρεις ποιητικές αναλύσεις για τους αγαπημένους σου λογοτέχνες αλλά και ποίηση που θα σε εμπνεύσει. Χρησιμοποίησέ την!

Bonus!

11. Απόλαυσε τη διαδικασία

Never write anything that does not give you great pleasure. Emotion is easily transferred from the writer to the reader.

Joseph Joubert

Πάνω από όλα απόλαυσέ το! Η συγγραφή είναι λυτρωτική διαδικασία. Μπορεί να νιώσεις μια υπέροχη δημιουργική έκσταση όταν έχεις συγγραφική ορμή. Γράψε για καταστάσεις και πράγματα για τα οποία θέλεις να γράψεις. Με το ζόρι δε βγήκε ποτέ κανένα καλό λογοτεχνικό έργο ούτε υπάρχει λογοτέχνης εκεί έξω που να ξεκίνησε να γράφει αναγκαστικά. Η συγγραφή είναι τέρψη ψυχής και έτσι να την αντιμετωπίζεις. Με αυτόν τον τρόπο θα γίνει η καλύτερή σου φίλη, η ψυχολόγος σου, το σπίτι των σκέψεών σου.

I must write it all out, at any cost. Writing is thinking. It is more than living, for it is being conscious of living

Anne Morrow Lindbergh

Αυτό ακριβώς είναι για εμένα ποίηση. Είναι ο αέρας που αναπνέω. Εύχομαι να γίνει και για εσένα!

Ελπίζω να σου φάνηκαν χρήσιμες αυτές οι συμβουλές. Θα ήθελα πολύ να δω τις δημιουργίες σου. Στείλε μου email στο writemymind.official@gmail.com ή μήνυμα στο Instagram ή στο Facebook. Θα χαρώ πολύ να δω το ποίημά σου, να ακούσω τις απορίες σου και να επικοινωνήσω μαζί σου. 

Για περισσότερα συγγραφικά νέα, κάνε εγγραφή στο newsletter!

Όνομα

Επίθετο

Email address:

Leave this field empty if you're human: