Η Ελενίτσα: Ένα διήγημα του Χάρη Αγγελογιάννη

*Περιέχει χορηγούμενα links. Μάθετε περισσότερα στο τέλος του άρθρου ή εδώ.

Γνωρίσαμε τον κύριο Χάρη Αγγελογιάννη μέσα από το ποίημά του Ταραγμένοι Καιροί το οποίο μας συνεπήρε με τη ρεαλιστικότητα και τη διαχρονικότητα που εκπέμπει. Σαν γνήσια συγγραφική φωνή, ο κύριος Αγγελογιάννης έχει τον τρόπο του να διεγείρει τις αισθήσεις μας με την απλή και μεστή γραφή του.

Αυτή τη φορά ανοίγει την καρδιά του σε εμάς μέσα από το βιωματικό του διήγημα “Η Ελενίτσα”, το οποίο εμφανίζεται στο βιβλίο του “Οδοιπορικό, ένα ταξίδι στον χρόνο” που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Γκοβόστη τον Ιούλιο 2020. Μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο του από το βιβλιοπωλείο Ιανός ΕΔΩ ¹. Ελπίζω να το απολαύσετε όσο το απόλαυσα κι εγώ!

Η Ελενίτσα

-Με την Ελενίτσα καθόμασταν στο παγκάκι, στην άκρη της αυλής. Σχεδόν σε όλα τα διαλείμματα. Της κρατούσα το χέρι. Με άφηνε. Οι άλλοι μας κορόιδευαν.

Της έλεγα για την εικόνα στην τάξη, που έδειχνε να τραβάει την Κύπρο ένας μ’ ένα χοντρό σκοινί να στηρίζεται στον ώμο του και να την πηγαίνει στη μητέρα Ελλάδα που έστεκε μ’ ανοιχτή την αγκαλιά. Της έλεγα για το «ΠΑΤΡΙΣ», πόσο μεγάλο ήταν. Και θα φύγει από το λιμάνι να πάει στην Αυστραλία. Ένα μήνα θα κάνει. Και θα πάει και μια γειτόνισσά μας, για να παντρευτεί είπανε. Της έλεγα για τις βολίδες του Σιδέρη, τις κεφαλιές του Μποτίνου.

Με κοίταγε μ’ εκείνα τα μεγάλα μαύρα μάτια, κατευθείαν μέσα στα δικά μου. Δεν μίλαγε.

-Η κυρία Γεωργία δεν μας άφηνε να καθόμαστε στο ίδιο θρανίο. Όταν έβαλε το σκετς και μοίρασε τους ρόλους μου έδωσε τον Αλή Πασά. Μια ώρα θα μίλαγα. Οι άλλοι που και που θα λέγανε τα δικά τους λόγια. Το έμαθα γρήγορα απέξω, να μην κομπιάζω στις πρόβες. Το είχα. Οι άλλοι όχι.

Η Ελενίτσα με καμάρωνε κι έριχνε τις κοτσίδες προς τα πίσω. Με κοίταγαν με μισό μάτι. Τούρκο με φώναζαν. Αυτοί ήταν οι «Σουλιώτες». Μου το φύλαγαν. Στην πρώτη ευκαιρία μ’ έριξαν κάτω. Με ξυλοφόρτωσαν. Έτρεξε. Έπεσε πάνω τους με μανία. Κυλίστηκαν στα χώματα.

Έκλαιγα. Για τα χάλια της Ελενίτσας. Όχι για το ξύλο.

Έκτη Δημοτικού πηγαίναμε.

Η φωνή πίσω από τις λέξεις

“Η Ελενίτσα” είναι ένα κείμενο με βαθύ ανθρωπιστικό μήνυμα. Περιγράφει βιώματα μιας άλλης εποχής, μακρινής ίσως για εμάς μα και κατά έναν τρόπο οικείας.

Τι μας εκμυστηρεύεται ο συγγραφέας για αυτό το διήγημα;

“Από τα πρώτα χρόνια της ζωής δεν συγκρατούμε στη μνήμη ολοκληρωμένες ιστορίες, γεγονότα με αρχή μέση και τέλος. Κρατάμε όμως κάποιες αναμνήσεις, κομμάτια από εικόνες, λόγια, μικρές σκηνές, συναισθήματα. Κάποια βιώματα από το παρελθόν, που η θύμησή τους εξακολουθεί μέχρι σήμερα να μας συγκινεί. Κάποια καθοριστικά γεγονότα, που εξακολουθούν να διαθέτουν ένα άρωμα, καθώς έχουν πιάσει δικαιωματικά μια θέση στο μυαλό μας, αντέχοντας στην λήθη του χρόνου. Κάποτε βέβαια, όλα αυτά νομοτελειακά αλλοιώνονται και σβήνουν. Κι εκεί διαπιστώνεις πως για κάποια πράγματα αξίζει μια καταγραφή, μια γραπτή αφήγηση. Κι όπου υπάρχει κενό στη μνήμη, όπου απουσιάζει η συνδετική ύλη των γεγονότων, μπαίνει στη μέση η φαντασία για να το καλύψει. “Η Ελενίτσα” είναι μια προσωπική βιωματική ιστορία.

Μέσα από το διήγημα ζούμε εικόνες μιας άλλης εποχής. Στα μέσα της δεκαετίας του ‘60 στη τελευταία τάξη ενός δημοτικού σχολείου. Τι θα μπορούσε να λέει ένα αγόρι σ’ ένα κορίτσι, πιασμένα και τα δυο χέρι χέρι σ’ ένα παγκάκι της αυλής στο διάλειμμα; Όχι αυτά πάντως που μπορεί να πάει το μυαλό σας. Μιλάμε για μια εποχή που τα παιδιά αυτής της ηλικίας, δεν συμπεριφέρονταν όπως σήμερα, μια εποχή με περιορισμένες εξωτερικές εικόνες, εμπειρίες και πληροφόρηση. Και μια διαπαιδαγώγηση γαλουχημένη με συντηρητικές αντιλήψεις, σε μια χώρα, που δεν πήγαινε πολύς καιρός, που είχε αφήσει πίσω της τις κακουχίες του εμφυλίου. Μπορεί ένα αγόρι κι ένα κορίτσι να είχαν μια συμπάθεια μεταξύ τους, μπορεί ενδόμυχα να έκαναν κάποιες παραπλήσιες σκέψεις, αλλά μέχρι εκεί! Δεν ήταν ώριμη η εποχή για περισσότερα.

Εκείνη την εποχή το αγόρι θα μπορούσε να της μιλάει για την εικόνα, στον τοίχο της τάξης, που έδειχνε έναν νέο να τραβάει με ένα σκοινί την Κύπρο, για να την φέρει στη μητέρα Ελλάδα, που την περίμενε με ανοιχτή την αγκαλιά. Άλλως τε ο απελευθερωτικός αγώνας της ΕΟΚΑ ενάντια στη Βρετανία, για ένωση με την Ελλάδα, πριν λίγα χρόνια είχε τερματιστεί.

Θα μπορούσε να της μιλάει για το υπερωκεάνιο το «Πατρίς» που έφευγε από τον Πειραιά για τα μεγάλα ταξίδια του στην Αυστραλία. Η μετανάστευση ήταν χαρακτηριστικό γνώρισμα της εποχής. Θα μπορούσε να της μιλάει για εκείνους τους ποδοσφαιριστές, που άκουγε από το ράδιο, πως έβαζαν τα γκολ με κεφαλιές και βολίδες. Κι εκείνη σιωπηλή θα άκουγε χωρίς να μιλάει.

Αυτά θα μπορούσαν να συμβαίνουν σε μια τάξη δημοτικού σχολείου που πήγαιναν δυο μικρόσωμα παιδιά, ένα κοντό λεπτό αγόρι κι ένα, στα ίδια μέτρα, κορίτσι. Εξ ου και το όνομα του διηγήματος “Η Ελενίτσα”.

Και κάποτε που το αγόρι είχε πάρει το ρόλο του Αλή Πασά στο σκετς της 25ης Μαρτίου, τα άλλα αγόρια που παρίσταναν τους Σουλιώτες, τους έπιασε το πατριωτικό τους και βρήκαν την ευκαιρία να το στριμώξουν στο διάλειμμα. Τότε, η μικρή το δέμας* και συνήθως σιωπηλή Ελενίτσα, αποδεικνύεται εξόχως δυναμική, καθώς πέφτει με μανία επάνω τους και κυλιέται στα χώματα της αυλής, να ανατρέψει την κατάσταση.”

Προμηθευτείτε το βιβλίο του Χάρη Αγγελογιάννη “Οδοιπορικό, ένα ταξίδι στον χρόνο” που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Γκοβόστη τον Ιούλιο 2020 από το ηλεκτρονικό κατάστημα των βιβλιοπωλείων Ιανός >>ΕΔΩ<<¹

Χάρης Αγγελογιάννης

Ο Χάρης Αγγελογιάννης (Αθήνα 1953) σπούδασε οικονομικά στην ΑΣΟΕΕ κι εργάστηκε ως Ορκωτός Λογιστής. Η συλλογή διηγημάτων του “Οδοιπορικό, ένα ταξίδι στον χρόνο”,(Ιούλιος 2020),  κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γκοβόστη. Ένα ταξίδι που ξεκινάει στα μέσα της δεκαετίας του ’60, περνάει μέσα από τα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας και φτάνει στις παρυφές των ημερών μας. Δημοσιεύσεις του, πεζά και ποίηση, περιλαμβάνονται στο δικτυακό περιοδικό τοβιβλιο.net

*μικρή το δέμας= μικρόσωμη

¹Σημείωση

Το κείμενο περιέχει affiliate links. Αυτό σημαίνει ότι εάν προμηθευτείς το βιβλίο από τα link που βρίσκονται στη σελίδα θα λάβω μια μικρή προμήθεια χωρίς πρόσθετο κόστος σε εσένα. Αγοράζοντας βιβλία μέσω των συνδέσμων του Write my Mind μας βοηθάς να συνεχίσουμε να κάνουμε αυτό που αγαπάμε: Να φέρνουμε εσένα λίγο πιο κοντά στην ποίηση και τη λογοτεχνία. Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα πάτησε εδώ.