Μήνας Μαύρης Ιστορίας με τον Langston Hughes

Οι Αφροαμερικάνοι λογοτέχνες, και κυρίως οι ποιητές/ποιήτριες, είναι οι αγαπημένοι μου καλλιτέχνες. Ναι σίγουρα μου αρέσει η Ελληνική ποίηση, έχει τόσο μεγάλη ιστορία και είναι γεμάτη νόημα και εμπειρίες. Μου αρέσει και η Βρετανική και Αμερικανική ποίηση. Είναι ποιητές που λατρεύω και ποιητές που διαβάζω απλά από περιέργεια. Είναι ποιήματα που αμέσως μου μιλάνε και άλλα που πρέπει να τους δώσω χρόνο για να γίνουμε ένα. Μα η αφροαμερικάνικη ποίηση μιλάει στο ρυθμό μου.

Κάθε φορά που διαβάζω Maya Angelou ή Langston Hughes, ταρακουνιέμαι. Νιώθω πως διαβάζω μουσική και όχι λέξεις. Κάπως σαν να διαβάζω ποιήματα Συμβολιστών ένα πράγμα, μα τόσο διαφορετικό. Πολλά από αυτά μεταφέρουν ένα αίσθημα υποβόσκοντος πόνου μα και μια έκφραση ελπίδας και γιορτής. Εκπέμπουν έναν δυναμισμό που έχω ανάγκη να διαβάζω και να βιώνω. Για αυτό το λόγο ήθελα να αποδώσω τιμή σε έναν αγαπημένο μου Αφροαμερικανό λογοτέχνη μιας και ο Φεβρουάριος είναι ο Μήνας Μαύρης Ιστορίας. 

Είναι ευκαιρία να τον γνωρίσεις κι εσύ εάν δεν τον ξέρεις, και να μυηθείς στον κόσμο της Αφροαμερικανικής λογοτεχνίας που είμαι σίγουρη πως θα απολαύσεις.

*Περιέχει χορηγούμενα links. Μάθετε περισσότερα στο τέλος του άρθρου ή εδώ.

Τι είναι ο Μήνας Μαύρης Ιστορίας

Πριν πάμε στην ποίηση όμως ας δούμε κάποια στοιχεία για αυτόν το μήνα και για την ιστορία των Αφρικανών της διασποράς που θα σου χρειαστούν για να μπεις στο κλίμα. Έτσι διαβάζοντας τα ποιήματα θα . 

Ο Φεβρουάριος είναι ο “Μήνας Μαύρης Ιστορίας”, γνωστός και ως Αφροαμερικανικός μήνας ιστορίας. Αυτός ο μήνας γιορτάζεται ετήσια στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και στον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο, για την ανάμνηση των σημαντικών ανθρώπων, τις θυσίες και τα βάσανα των Αφροαμερικανών [1]. Είναι μια γιορτή ισότητας και ενημέρωσης των ανθρώπων, μια γιορτή ελευθερίας.

Πότε και πως εδραιώθηκε

Όλα ξεκίνησαν τον Φεβρουάριο 1915 κατά τη διάρκεια των εορτασμών της 50ης επετείου της 13ης Τροπολογίας που θεσπίστηκε από τον Abraham Lincoln. Αυτή η νομοθεσία ήταν η βάση για την κατάργηση της δουλείας. Στους εορτασμούς εκείνης της χρονιάς στο Σικάγο παρευρέθηκε ο Carter G. Woodson [2], ιστορικός και απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Σικάγο, ώστε να γιορτάσει μαζί με όλους τα 50 χρόνια από τη χειραφέτηση των Αφροαμερικανών σκλάβων. Καθώς βρισκόταν ανάμεσα σε τόσους ανθρώπους, μέσα σε πνεύμα γιορτής και υπερηφάνειας, ο Woodson εμπνεύστηκε και θέλησε να κάνει περισσότερα ώστε να τιμήσει και να γιορτάσει την Αφροαμερικανική ιστορία και κληρονομιά. Απλώς μια ημέρα δεν είναι αρκετή ώστε να αποδοθεί τιμή σε ένα τεράστιο κομμάτι της Αμερικάνικης ιστορίας. 

Έτσι ο Woodson ίδρυσε την “Ένωση για τη Μελέτη της Νέγρικης Ζωής και Ιστορίας” και μερικά χρόνια αργότερα, το 1926, ανακοίνωσαν πως η δεύτερη εβδομάδα του Φεβρουαρίου θα γιορτάζεται ως η “Εβδομάδα Νέγρικης Ιστορίας”. Η επιλογή του μήνα δεν ήταν τυχαία καθώς ο Φεβρουάριος ήταν ο μήνας των γενεθλίων του Abraham Lincoln και του Frederick Douglass, δύο αντρών που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην Αφροαμερικανική ιστορία. 

Το 1976, 50 χρόνια μετά την εδραίωση της “Εβδομάδας Νέγρικης Ιστορίας” αποφασίστηκε να διαρκέσει αυτή η γιορτή ολόκληρο τον Φεβρουάριο. Έτσι έχουμε φτάσει σήμερα και γιορτάζουμε αυτόν το μήνα μαθαίνοντας για την Αφροαμερικανική ιστορία και τιμώντας τους ανθρώπους που την έγραψαν. [3]

Langston Hughes [4]

Σημαντικό κομμάτι της Αφροαμερικανικής κουλτούρας ήταν η αναγέννηση του Χάρλεμ (Harlem Renaissance)[5]. Το 1920, την ξέφρενη δεκαετία (roaring 20s) και την εποχή της ποτοαπαγόρευσης, οι μαύροι καλλιτέχνες άκμασαν όσο ποτέ. Ήταν η πράγματι μια πνευματική αναγέννηση κατά την οποία οι Αφροαμερικανοί μπήκαν για τα καλά στη λογοτεχνική σκηνή της Αμερικής και άρχισαν να θεωρούνται ισάξιοι με λευκούς ομότεχνούς τους. 

Εδώ θα γράψω για έναν από τους αγαπημένους μου, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν υπάρχουν και άλλοι εξίσου καλοί ποιητές και λογοτέχνες, ή ακόμα και καλύτεροι. Ο λόγος για τον Langston Hughes.

Ένας από τους λόγους που τον αγαπώ είναι γιατί επιθυμούσε οι Αφροαμερικανοί ποιητές να μην ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους και να μην υμνούνται για τη διαφορετικότητα τους. Θεωρούσε πως τέτοιου είδους φυλετικές διακρίσεις στην λογοτεχνία μόνο διχασμό μπορούν να φέρουν. Για να υπάρξει η νέα εποχή πνευματικής ισότητας σύμφωνα με τον Hughes, πρέπει “να είναι κανείς όσο λιγότερο Νέγρος και όσο περισσότερο Αμερικάνος γίνεται” (“to be as little Negro and as much American as possible.”) [6]

Όπως είχε πει και ένα κοντινός του φίλος, ο Wallace Thurman, το ζήτημα είναι να σε θυμούνται σαν ποιητή και όχι σαν μαύρο ποιητή (“a poet—not a Negro poet,”) [7].

Το ποίημα που επέλεξα για σήμερα δεν είναι τυχαίο. Ονομάζεται “Let America Be America Again” και μιλάει για το Αμερικάνικο Όνειρο που ποτέ δεν έγινε πραγματικότητα για τις μειονότητες του πληθυσμού όπως οι Αφροαμερικανοί. 

Let America Be America Again (απόσπασμα)

Let America be America again.
Let it be the dream it used to be.
Let it be the pioneer on the plain
Seeking a home where he himself is free.
(America never was America to me.)
Let America be the dream the dreamers dreamed—
Let it be that great strong land of love
Where never kings connive nor tyrants scheme
That any man be crushed by one above.
(It never was America to me.)
O, let my land be a land where Liberty
Is crowned with no false patriotic wreath,
But opportunity is real, and life is free,
Equality is in the air we breathe.
(There’s never been equality for me,
Nor freedom in this “homeland of the free.”)
Say, who are you that mumbles in the dark?
And who are you that draws your veil across the stars?
I am the poor white, fooled and pushed apart,
I am the Negro bearing slavery’s scars.
I am the red man driven from the land,
I am the immigrant clutching the hope I seek—
And finding only the same old stupid plan [...]
[8]

Άσε την Αμερική να γίνει πάλι Αμερική
Άσε τη να γίνει το όνειρο που ήταν πριν.
Άσε τη να είναι ο πρωτοπόρος στην πεδιάδα
Αναζητώντας ένα σπίτι όπου ο καθένας είναι ελεύθερος
(Η Αμερική δεν ήταν ποτέ για εμένα Αμερική)
Άσε την Αμερική να γίνει  το όνειρο που ονειρεύτηκαν οι ονειροπόλοι
Ας γίνει εκείνη η μεγάλη δυνατή γη της αγάπης
‘Όπου δεν θα συνωμοτούν βασιλιάδες, ούτε τύραννοι θα σκευωρούν
Όπου κανένας άνθρωπος δεν θα συνθλίβεται απ’ τον δυνατότερο.
(Αυτό ποτέ δεν ήταν για μένα Αμερική.)
Ω, αφήστε τη γη μου να είναι μια χώρα όπου η Ελευθερία
Δεν θα στεφανώνεται με κανένα ψεύτικο  πατριωτικό στεφάνι,
Αλλά η ευκαιρία να είναι πραγματική, και η ζωή ελεύθερη,
Η ισότητα να είναι στον αέρα που αναπνέουμε.
(Δεν υπήρξε ποτέ ισότητα για μένα,
Ούτε  ελευθερία σε αυτή την  «πατρίδα των ελεύθερων»).
Πες μου, ποιος είσαι εσύ που μουρμουρίζεις στο σκοτάδι;
Και ποιος εσύ που τραβάς  το πέπλο σου ανάμεσα στ’ αστέρια;
Είμαι ο φτωχός λευκός, γελασμένος και περιθωριοποιημένος,
Είμαι ο Νέγρος που φέρει τα σημάδια της σκλαβιάς.
Είμαι ο κόκκινος άνδρας διωγμένος από τη γη,
Είμαι ο μετανάστης που σφιχταγκαλιάζει την ελπίδα που ψάχνει-
Μόνο για να βρω το ίδιο παλιό σχέδιο [...]

Μετάφραση: Κατερίνα Νικολάου

Ο ποιητής κάνει μια εξαντλητική λίστα από φράσεις που έχουν ειπωθεί για την Αμερική, πως είναι το όνειρο και η ενσάρκωση της ελευθερίας. Μα η Αμερική δεν ήταν ποτέ για αυτόν όλα αυτά. Με τους στίχους του αγκαλιάζει τις μειονότητες και δείχνει ποιό είναι το πραγματικό πρόσωπο της Αμερικής. Είναι οι άνθρωποι στα γκέτο, οι σκλάβοι, οι διωγμένοι και γενοκτονημένοι αυτόχθονες. Είναι αυτοί που στις πλάτες τους έχει χτιστεί η Αμερική. Ο Hughes φωνάζει δυνατά πως η Αμερική είναι όλοι αυτοί που έχουν περιθωριοποιηθεί, και είναι στα χέρια τους να κάνουν την Αμερική δική τους.

Μέσα από το ποίημά του μιλάει η συλλογική φωνή, όχι μόνο των Αφροαμερικανών, αλλά και όλων των κατατρεγμένων ανθρώπων. Σε ένα βαθμό κρίνει την Αμερική που δεν μπορεί να φέρει εις πέρας αυτό που έχει υποσχεθεί στους πολίτες της, που δεν μπορεί το όνειρο να πραγματοποιηθεί για όλους. Ένα ποίημα πολύ δυνατό, ο τίτλος του οποίου παραφράστηκε από τον πρόεδρο Trump στο προεκλογικό του σλόγκαν “Make America Great Again” ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο αυτό που ο Hughes είχε πει χρόνια πριν: Η Αμερική δεν θα είναι ποτέ Αμερική για τις μειονότητες.

Το συγκεκριμένο ποίημα αλλά και πολλά ακόμη μπορείς να τα βρεις στη συλλογή Vintage Hughes  *, μια κατά τη γνώμη μου εξαιρετική και πολύ προσεγμένη συλλογή ποιημάτων. Ένα έργο που αξίζει να έχεις στη βιβλιοθήκη σου!

Προτεινόμενοι συγγραφείς

Κι επειδή είναι άδικο να αφήσουμε απ’έξω πολλούς συγγραφείς και ποιητές/ποιήτριες που άφησαν ιστορία έφτιαξα μια λίστα με τους/τις αγαπημένες μου. Λογοτεχνικά βιβλία, ποιητικές συλλογές και βιογραφίες. Ότι χρειάζεσαι για να μάθεις και να αγαπήσεις την Αφροαμερικάνικη λογοτεχνία. Βιβλία που θα μιλήσουν στην ψυχή σου και που σου εγγυώμαι πως θα αγαπήσεις. 

• Maya Angelou, I Know Why The Caged Bird Sings. Η πρώτη αυτοβιογραφία της ποιήτριας που θα σε αφήσει άναυδο. Τα σκηνικά της ζωής μιας Αφροαμερικανής κοπέλας, η βία που υπέστη και το πως κατάφερε να εγερθεί από τις κακουχίες και να γίνει η μεγάλη ποιήτρια που όλος ο κόσμος λατρεύει θα σε εμπνεύσουν. Η γλαφυρή περιγραφή θα σε κάνει να νιώσεις πως ζεις τα γεγονότα μαζί με τη Maya. Θα σε πονέσει, θα σε στενοχωρήσει μα διαβάζοντάς το θα σου ανοιχτεί ένα νέος κόσμος . Προμηθεύσου το εδώ *.
• Nella Larsen, Quicksand and Passing. Δύο από τα σημαντικότερα βιβλία Αφροαμερικάνικης λογοτεχνίας που ρίχνουν φως σε μια κατάσταση που επικρατούσε στην Αμερική των αρχών του 20ου αιώνα. Το λεγόμενο Passing, το να περνάει δηλαδή ένας αφροαμερικανός ή μια αφροαμερικανή για λευκός ήταν πολύ συχνό φαινόμενο. Λόγω των κοινωνικών διαχωρισμών και περιορισμών οι Αφροαμερικανοί κατέφευγαν σε αυτή την πρακτική ώστε να έχουν προνόμια που υπό άλλες συνθήκες ήταν απαγορευμένα. Θα βρεις και τα δύο βιβλία μαζί στην έκδοση που μπορείς να προμηθευτείς από εδώ*.
• Langston Hughes, Vintage Hughes. Μια συλλογή ποιημάτων και τριών ιστοριών από τον συγγραφέα γεμάτα μουσικότητα και πάθος. Η jazz, τα Blues και το Αφροαμερικάνικο ιδίωμα μπλέκονται και δημιουργούν ένα ολοκληρωτικά απολαυστικό αποτέλεσμα. Μπορείς να βρεις το βιβλίο εδώ*.

Σκέψεις

It takes a great deal of history to produce a little literature.

~Henry James

Θυμήσου, μπορεί ο Φεβρουάριος να είναι ο Μήνας Μαύρης Ιστορίας αυτό δεν σημαίνει όμως ότι με το που τελειώνει ο μήνας δεν θα ξανα διαβάσεις ποτέ για αυτό. Επένδυσε στο να γνωρίσεις την Αφροαμερικανική τέχνη και λογοτεχνία, μόνο να κερδίσεις έχεις από την τόσο πλούσια κουλτούρα την μεστή γλώσσα των καλλιτεχνών. Διάβασε ποίηση, διηγήματα, μυθιστορήματα και βιογραφίες. Θα ανοιχτεί μπροστά σου ένας κόσμος τεράστιος, θα ταξιδέψεις στον χώρο και το χρόνο. Σκέψου πόσους ανθρώπους θα γνωρίσεις, πόσα πράγματα θα μάθεις, όλα από τον καναπέ σου διαβάζοντας ένα βιβλίο. Αυτή είναι η μαγεία της λογοτεχνίας!

Πηγές

[1], [3] History.com. Black History Month

[2] History.com. The Man Behind Black History Month

[4] Poetry Foundation. Langston Hughes

[5] History.com. Harlem Renaissance

[6], [7] Poetry Foundation. The Negro Artist and the Racial Mountain

[8] Poets.org. 12 Poems to Read for Black History Month

*Το κείμενο περιέχει affiliate links. Αυτό σημαίνει ότι εάν προμηθευτείς το βιβλίο από τα link που βρίσκονται στη σελίδα θα λάβω μια μικρή προμήθεια χωρίς πρόσθετο κόστος σε εσένα. Αγοράζοντας βιβλία μέσω των συνδέσμων του Write my Mind μας βοηθάς να συνεχίσουμε να κάνουμε αυτό που αγαπάμε: Να φέρνουμε εσένα λίγο πιο κοντά στην ποίηση και τη λογοτεχνία. Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα πάτησε εδώ.

Please follow and like us:

0

403

20

20